چگونگی مفصل‌بندی دلالت‌های فرهنگی ـ سیاسی در گفتمان امام خمینی (ره)

نویسندگان

  • مهرداد نوابخش استاد جامعه‌شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات ـ تهران، ایران
  • یارمحمد قاسمی دکتری جامعه‌شناسی فرهنگی؛ دانشکده علوم انسانی، دانشگاه ایلام، ایران
چکیده مقاله:

امام خمینی (ره) در برابر اندیشه‌هایی که شعارهای نوگرایی، تحول‌پذیری، تجددطلبی، مطلق‌گریزی و ابطال‌پذیری را بیان می‌کردند، مدل نوینی از نظام سیاسی مطرح ساخت که بنیان و ساختار اسلامی را به همراه داشت و پایه‌های ساختارهای بین‌المللی را تغییر داد. این امر به روی کار آمدن نسل چهارم نظریه‌پردازان در عرصه بین‌المللی منجر شد که بر عامل فرهنگی تمرکز داشتند و در برابر نسل سوم نظریه‌پردازان که نسلی ساختارگرا و جبری بود، قیام کردند. این مقاله با استفاده از نظریه و روش تحلیل گفتمان با خوانش لاکلا و موفه به‌‌دنبال بررسی چگونگی مفصل‌بندی دال‌های سیاسی ـ فرهنگی در گفتمان امام خمینی (ره) است. ادعای مقاله آن است که مفصل‌بندی بدیع دال‌های شناور در نظام‌های معانی مختلف و تلفیق دیدگاه‌های سنتی و مدرن و قرار دادن اندیشه‌های اسلامی مردم‌سالار به‌عنوان دال مرکزی باعث هژمونی گفتمان امام خمینی (ره) شده است. نتایج تحلیل حاکی از آن است که در مرکز گفتمان امام خمینی (ره)، اسلام یک دین متعالی و مردم‌سالار بود که همه فضاها و زوایای زیستمانی بشری را دربرگرفته و دال‌های کلیدی چون تحول فرهنگی، فرهنگ پیشرو، آموزش، خودباوری و پیشرفت، آزادی، برابری، مشارکت همگانی، وحدت، امت واحده اسلامی، قانون، نقد غرب، روابط انسانی، انتظار مثبت و ولایت‌ فقیه را آبستن معنا کرده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

فرایند غیریت سازی در گفتمان سیاسی امام خمینی(ره)

تعریف «دیگری» برای بازشناسی «خود»، ضرورتی انکارناپذیر جهت بازسازی و باز‌شناسی هر «هویتی» است؛ در این میان اندیشه‌های امام خمینی(ره) به‌مثابه یک چارچوب هویت‌ساز برای هر فرد مسلمان، توجهی ویژه به فرایند ساخت دیگری یا «غیریت‌سازی» داشته است. تحقیق پیش‌رو درصدد بازشناسی این فرایند در گفتمان سیاسی امام خمینی(ره) برآمده و غیریت‌های تعریف‌شده در اندیشه ایشان را که مبتنی بر اصل اسلامی توحید بود...

متن کامل

نقد گفتمان دولت سازندگی مبتنی بر گفتمان سیاسی امام خمینی(ره)

نظام جمهوری اسلامی جهت استمرار حیات و بسط گفتمان کلان خود، نیازمند بازخوانی روزآمد اندیشه و سیره سیاسی بنیان‌گذار خود از یک سو و اصلاح مسیر طی‌شده ازجمله توسط دولت‌ها براساس این گفتمان از سوی دیگر است. این مقاله، گفتمان دولت سازندگی را موضوع خود قرار داده است. هرچند خرده‌گفتمان دولت سازندگی همچون دیگر دولت‌ها ناشی از تحول «در» گفتمان کلان جمهوری اسلامی ...

متن کامل

مبانی عرفانی اندیشه‌ی سیاسی امام خمینی(ره)

عرفان در اندیشه امام خمینی(ره) شناخت حقیقت مطلق و قرب وجودی به اوست که با گذر از کثرت به وحدت درک و دریافت شدنی است. چنانکه سیاست در آموزه‌های امام خمینی تدبیر و ساماندهی جامعه براساس تعالیم اسلام ناب با هدف اقامه حق و تحقق عدالت اجتماعی است. اینک پرسش اصلی مقاله این است که مبانی عرفانی اندیشه‌ی سیاسی امام خمینی(ره) چیست؟ مبانی مورد بحث در این نوشتار عبارت‌اند از: مبانی هستی شناختی، مبانی انسان...

متن کامل

امام خمینی(ره) و برساخت هویت زنانه در انقلاب اسلامی چگونگی واسازی گفتمان پهلوی دوم و هژمونی معنایی امام خمینی(ره)

انقلاب اسلامی ایران به‌عنوان ظهور و بروز یک تحول گفتمانی در جامعۀ ایران قابل شناسایی ا‌ست. این انقلاب نه‌تنها در وضعیت جامعۀ ایران بیان‌گر تحولی گفتمانی و معنایی بود، بلکه در چارچوب گفتمان‌های جهانی نیز توانست ایجاد یک پیوند نشانه و معنای جدیدی را به منصۀ ظهور گذارد؛ بدین‌گونه است که فوکو نیز از این انقلاب به‌‌منزلۀ «روح یک جهان بی‌روح» نام می‌برد. پژوهش حاضر در راستای شناخت مشخصه‌های این تحول ...

متن کامل

مبانی معرفت‌شناختی اندیشه سیاسی امام خمینی(ره)

هدف پژوهش حاضر فهم اندیشۀ سیاسی امام خمینی در چارچوبی معرفت‌شناختی بود. یافته‌های پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی انجام شد، نشان داد که میان اندیشۀ سیاسی امام خمینی و مبنای معرفتی ایشان، نسبت ابتنایی(مطابقت) وجود داشته و این ابتناء به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم برقرار بوده است. دو ابزار عقل و وحی، بیشترین تأثیر را بر اندیشۀ سیاسی امام خمینی داشته‌اند. اندیشۀ سیاسی امام خمینی، علی‌رغم همۀ تأکید ب...

متن کامل

مساله چگونگی برخورد با غرب در گفتمان سیاسی امام خمینی (ره)

پس از ظهور تمدن جدید غرب و نفوذ و گسترش آن در جوامع شرقی از جمله ایران، چگونگی برخورد با آن به یکی از مسائل مهم آنان تبدیل شد و آنان را بر سر دوراهی انتخابی دشوار قرار داد، زیرا که آنان از یک سو خود را نیازمند دانش و تجربه غرب می دیدند از سوی دیگر از سلطه استعماری آن گریزان بودند. ایرانیان نیز که پس از شکست از روسیه بطور جدی به ضعف خود و برتری غرب پی بردند فکر چاره جویی افتادند. پس در حالیکه بر...

15 صفحه اول

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 25  شماره 96

صفحات  131- 156

تاریخ انتشار 2019-02-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023